Potosi

Na de driedaagse tour in de woestijn en de Salar De Uyuni nemen we de avond/nachtbus naar Potosi, de hoogst gelegen stad ter wereld (of zo claimen ze toch zelf). Ze kende een serieuze groei in de 16de en 17de eeuw nadat er rijke zilveraders werden ontdekt. Het was een rijke stad met sierlijke gebouwen. Maar eens in de 19de eeuw de zilvermijnen uitgeput raakten en de zilverprijs kelderde, kende Potosi een serieuze terugval. Het is nog steeds een aangename stad, maar van weelde en rijkdom zou ik toch niet durven spreken. Er zijn wel nog steeds veel mijnen in Potosi. En het zijn net die mijnen die de grootste toeristiche aantrekkingskracht van Potosi zijn, want je kan ze dagelijks bezoeken met een gids tot op een zekere diepte. Dit is iets wat Hugo en ik zeker willen doen, en het staat mooi als afsluiter van onze drie redelijk spectaculaire weken in Bolivia. Inderdaad, het is al onze laatste dag! Morgen neemt Hugo de bus terug naar La Paz om overmorgen op het vliegtuig naar het Belgenland te stappen. Het is voorbijgevlogen, maar we hebben heel wat gezien en gedaan op die korte tijd. Ik ben er als het ware moe van geworden.

In het gebouw waar de mijntour vertrekt staat de uitslag van een internationale voetbalmatch van vorig jaar waar elke Boliviaan trots op is: Bolivia - Argentina: 6-1. Dit is hun hoogtepunt. Ze schrijven het er ook bij 'para no olvidar' ofte 'om niet te vergeten'. Ze zullen er wel nooit bij vertellen dat de wedstrijd in La Paz werd gespeeld en de Argentijnen last hadden van de hoogte (stadion ligt op 4000m hoogte)

De hond in het mijnbureau is een dutske die veel affectie vraagt. Hij springt al een keer graag op mijn rug

Normaal zijn de mijnwerkers aan het werk terwijl je door de mijn loopt en kruipt en kun je er een praatje mee maken, maar vandaag is dat uitzonderlijk niet het geval. Het is een feestdag, iets wat we in de voormiddag al lichtjes in de mot hadden door de vele parades die ons pad kruisten bij een blitsbezoek aan de stad. Ook de dronkaard die in het midden van de baan lag te ronken was een teken aan de wand. Het is immers de gewoonte onder mijnwerkers om alcohol van 90% te drinken. Je zou van minder van je stokken draaien... Maar vandaag wordt er dus niet gewerkt, het zal stillekes zijn in de mijnen! We hebben evenwel geen tijd om een dag te wachten, bovendien maakt dit de tour er helemaal niet minder interessant om, want het spectaculairstee vind ik toch om zo diep onder de grond te gaan door smalle schachten en gangen waar zuurstof beperkter is.

We krijgen allemaal een pracht van een outfit aangemeten met bijhorende hippe catchoubotten. W lijken plots verdacht veel op de moordenaar in “My Bloody Valentine”, maar ik wacht tevergeefs op mijn blinkend houweel. We kopen een een sjaaltje om de mond te bedekken en zo de hoeveelheid fijn stof die we inademen te beperken. Ik twijfel even of we nu een mijn gaan bezoeken of op ons paard springen en een geldtrein beroven:

Strak in het pak

Treinrover Hugo

De sjaaltjes zijn echter geen overbodige luxe want het inademen van fijn stof is de voornaamste doodsoorzaak bij de mijnwerkers. Ze werken niet met stofmaskers op of dergelijke, en ademen bijgevolg dag in dag uit dit stof in. Na enkele jaren ontwikkelen ze hierdoor een blijvende hoest, het eerste teken van longkanker, waar ze dan jaren later aan ten onder gaan. Vaak worden ze niet veel ouder dan 50 jaar. Een triest maar o zo reëel verhaal. Voor een uurtje is dat stof nu niet zo schadelijk, al werkt dit toch serieus op de ademhaling en kan het paar dagen hoest verooorzaken.. Sjaaltje aan dus!

In het begin lopen we met ons klein groepje (vijf man, waarvan als het ware vier belgen!) door de grote ingangtunnel waar we nog redelijk rechtop kunnen staan. Hoe verder we gaan, hoe meer gebukt we lopen en hoe moeilijker het ademen gaat. Het sjaaltje, al snel nat van het zweet en adem, maakt het ademen er niet eenvoudiger op. Na een tijdje komen we aan een schacht om omlaag te klauteren naar niveau 2 en niveau 3. Geen trapje of dergelijke, maar gewoon een hele smalle schacht die veel kruip en klimwerk vereist. Een intense inspanning bij zo een gebrek aan zuurstof. De twee meisjes van de groep blijven achter en wij kruipen verder. Het moeite met ademen schrikt hen af en ik moet zeggen dat het ook niet echt bij mij op applaus wordt onthaald. We moeten regelmatig eens stoppen om de ademhaling weer te stabiliseren. Amai, redelijk zwaar en ongelooflijk dat die mijnwerkers tot enkele jaren geleden door deze schacht kropen met een twintigtal kilo mijnafval op hun rug, en dit tientallen keren per dag! Wij kunnen dit met moeite één keer doen zonder extra balast. Respect! En ook schrijnend, want dit zijn allesbehalve omstandigheden om dagelijks in te werken. Maar voor de vele mannen in Potosi die uit echte mijnwerkerfamilies komen is dit niet meer dan normaal.

De mijnkarretjes zien er echt uit zoals in de films. Indiana Jones flashback!

Daar gaan we in de lange smalle tunnel. Er is evenwel geen licht aan het eind...

Het wordt al een beetje benauwder en Martina (de Zwitsters die na ons bezoek aan de Salar nog een dagje met ons meereist want dezelfde kant uitging) is er niet gerust in

Ik kruip door de smalle schacht naar een niveau lager, waar het wel heel benauwd wordt

Efkes bekomen

Nog wat klauteren van de ene donkere tunnel naar de andere

Het zelfgemaakte offerbeeld van de mijnwerkers, de mummie

Dan toch nog licht aan het einde van de tunnel

Zijn mijn foto's wel gelukt? En vooral, ga ik die camera ooit nog schoon krijgen?

Hugo en ik sluiten ons bezoek aan de mijn en onze reis door Bolivia af met een knaller! Letterlijk dan, want vooraleer we naar de mijn kwamen hebben we in de mijnwijk van Potosi elk een staaf dynamiet gekocht. En nu gaat de gids die staven klaarmaken voor ontploffing waarna we er uiteraard ook iets mee gaan opblazen. Ongeloofwaardig dat we zomaar dynamiet kunnen kopen en zelf doen ontploffen? Tja, dat is Bolivia! Going out with a boom!

Hugo speelt met vuur. Hij houdt het dynamiet zelfs even vast terwijl de lont al is aangestoken. En daarna neemt een mijnwerker het over en loopt er op zijn gemakske wat verder mee om het in de grond te stoppen. Vooral niet haasten jong, het zijn maar drie staven dynamiet...